Kantelen, een populaire term onder bestuurders en beleidsambtenaren. Wanneer we gaan kantelen, gaan we zaken anders organiseren en uitvoeren. In gemeenteland wordt veel gekanteld. Zo hebben we recentelijk nieuwe hoofdregels (kaders) vastgesteld voor ons Barendrechts minimabeleid.
Bijzondere bijstand verstrekken we aan inwoners die door omstandigheden niet kunnen voorzien in essentiële zaken voor het levensonderhoud. Aan bijzondere bijstand zijn veel en gedetailleerde regeltjes verbonden. Daardoor is deze verworden tot een hoofdzakelijk administratieve afhandeling van een (papieren) aanvraag. Dat neigt naar een klimaat waarin mensen menen “recht te hebben” op ondersteuning, terwijl het doel van minimabeleid is mensen in bijzondere omstandigheden ondersteunen.
Dus gaan we het anders doen.
We gaan maatwerk leveren en veel meer kijken naar de noodzaak en omstandigheden. Doel is de ondersteuning toegankelijker en doelmatiger maken. Minimavoorzieningen zijn er voor hén die dat daadwerkelijk nodig hebben. Er komt meer aandacht voor preventie van schulden. Er wordt tenslotte prioriteit gegeven aan kinderen en aan mensen die weinig tot geen uitzicht hebben op inkomensverbetering.
De kaders hiervoor zijn in december vastgesteld. Komend jaar pakken we door met de uitvoeringsregels. We gaan meer kijken naar wat iemand zelf kan doen, of zijn directe omgeving. De gemeente is daarbij het laatste vangnet. In plaats van administratieve afhandeling, gaan er meer gesprekken plaats vinden met aanvragers. Daarbij wordt gekeken naar achtergronden en omstandigheden. Qua uitgangspunt beter, maar het wel leiden tot dilemma’s.
Hoe gaan we straks om met iemand die aanklopt om ondersteuning, terwijl hij of zij drie katten thuis heeft? Huisdieren brengen vreugde, maar zijn wel een individuele keuze en kosten geld. Mag je van de gemeente verwachten dat we dan bijspringen? En zo nee, is dat bij een hond die men al 14 jaar heeft dan anders? En wat zeggen we tegen iemand die een aanvraag doet, maar flink rookt? Valt stoppen met roken ook niet ook onder ‘zicht op inkomensverbetering’? Wanneer we aanvragen afwijzen, is het zaak dat de reden daarvan helder is. Het moet immers ook in een juridische procedure standhouden.
Maatwerk leveren is een goed uitgangspunt, maar de uitvoering is zo eenvoudig nog niet.
Lennart van der Linden