Democratie: Door de bomen het bos…

Voor de vierde (en vijfde) maal in 3 jaar tijd, togen we woensdag weer “massaal” naar de stembus. 47,5% opkomst. Het leeft niet. Er is campagne gevoerd door mensen die er niet over gaan, over thema’s die er bij deze verkiezingen niet toe doen. Op wat Gronings gas en af en toe wat windfabrieken na, haalden landelijke kopstukken hun bekende stokpaardjes van stal. Over de waterschappen ging het al helemaal niet. Wel zie ik Waterschapspartijen veel geld en tijd steken in allerlei bordjes flyertjes. Maar het gevoel een politieke keuze te maken, dat had ik er niet bij. Goed water- en dijkbeheer? Ja. Apart ervoor naar de stembus? Nee. Regel het goed, maar val mij er niet mee lastig.

Democratie en vrijheid zijn goed. Dat moeten we koesteren. Maar we draven door. Er zijn twee verkiezingen die er toe zouden moeten doen: De landelijke Tweede Kamer verkiezingen en gemeenteraadsverkiezingen. De Tweede Kamer voor de hoofdlijnen voor Nederland. De gemeenteraadsverkiezingen zijn de meest pure vorm van democratie. Dichtbij huis, stemmen over zaken die er direct toe doen.

De samenleving is –door een overkill aan informatie en technologie- complexer geworden. Een taak van de overheid is zaken ordenen en begrijpelijk maken. Bij democratie is het vooral ook belangrijk dat mensen weten wat het effect van hun stemgedrag is, zodat ze beleid ook echt kunnen beïnvloeden. We moeten vooral stoppen met al die extra bestuurslagen en ‘groter groter!’. Politiek staat vaak te ver af van kiezers en groter worden gaat ten koste van kwaliteit en eindigt duurder.

EVB is sinds de oprichting voor zelfstandigheid van de gemeente Barendrecht. Met bijna 50.000 inwoners kan Barendrecht effectief gemeentebeleid maken én dicht bij inwoners blijven. Tegen acceptabele kosten. Landelijke georganiseerde partijen daarentegen, hebben belang bij schaalvergroting. Het vergroot de centrale macht, het verkleint de invloed van ‘lokale’ partijen en in tussenliggende bestuurslagen zijn prima baantjes verkrijgbaar. Lucratief, in mooi paleizen en uit het zicht. De democratie is er alleen niet bij gebaat. En het kost veel geld.

In Barendrecht is ‘samenvoegen’ ook een tijd lang een thema geweest. Er was even een landelijke drift om gemeenten samen te voegen. Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk hebben voorgesorteerd op die maatregel, door één gezamenlijke ambtelijke organisatie in te stellen: De BAR-organisatie. Uitgangspunt was dat iedere gemeente zelfstandig blijft en naar buiten toe (voor inwoners) niets veranderd. Dat vereist scherpte van ons als bestuurders. Vorige week hebben we gesproken over onze communicatie naar buiten toe. Het college van Barendrecht heeft in besloten het woord ‘BAR-gemeenten’ officieel in de ban te doen in alle externe uitingen. Dat woord bestaat niet doet afbreuk aan zelfstandigheid. Wanneer anderen dit gebruiken, wijs hen er dan gerust op. Dat doe ik ook!

Tot slot nog een aantal suggesties voor de nieuw te vormen ‘coalitie Rutte’:

  1. Verander de structuur van de Provinciale Staten. Maak het kleiner, simpeler en organiseer anders. Schaf ze desnoods af;
  2. Laat de Eerste Kamer voortaan gekozen worden door gemeenteraden;
  3. Maak van de Eerste Kamer een professioneel orgaan, in plaats van een politiek orgaan. Doel is voorstellen van de Tweede Kamer op haalbaarheid toetsen, in plaats van sec politiek bedrijven;
  4. Schaf de waterschappen af als democratisch gekozen instituut, breng het bijvoorbeeld onder bij Rijkswaterstaat.

Lennart van der Linden

Share this: