Mees (11 jaar) hoort zijn moeder huilen. Het gezin uit Sportdorp, Rotterdam-Zuid, heeft het moeilijk in de zomer van 1944. Vijf kinderen en een tweeling op komst. Men lijdt honger. Mees vraagt God om hulp en besluit tot actie. “Ma, ik gaat eten halen!”. “Is goed jongen”, lacht zijn moeder. “Vanavond wel op tijd thuis hè”. Mees vertrekt. Zijn missie zou een week duren.
Na een lange wandeltocht bereikt hij de Barendrechtse brug. “Bewaakt door die moffen natuurlijk”, aldus Mees. Helaas, de Hoekse Waard is slechts toegankelijk met papieren. Mees gaat achter een dijkje liggen. ’s Nachts sluipt hij via de oever van de Oude Maas naar de brug en klautert naar boven. En dan waagt hij het erop. Maar al na 20 meter flitst een zoeklicht aan: “Stehen bleiben, Hände hoch!”. Voor Mees het weet, vatten de Duitsers hem in de kraag: “Mitkommen!”.
De kelder van het brugwachtershuis dient als gevang. “Schlafen!”, wordt hem toe gebulderd. De missie lijkt te stranden. Maar de bezetter toont empathie; de volgende ochtend laat de commandant Mees tot diens eigen verbazing alsnog de brug over! Een zwerftocht door de Hoekse Waard volgt.
Mees is inmiddels dagen onderweg. Zijn ronde langs diverse boerderijen levert twee juten zakken vol voedsel – voornamelijk aardappelen – op, die de jongen mee torst. Over de terugreis maakt hij zich grote zorgen. Hij wendt zich wederom tot God. En warempel het geronk van een auto klinkt. “Ik had nog geen eens tijd om amen te zeggen”, blikt Mees op het moment terug. De auto stopt. Mees mag mee onder voorwaarde dat hij zich muisstil en verstopt houdt. Ter hoogte van het Zuiderziekenhuis wordt hij binnen tien seconden op straat gezet met zijn zakken. In het pikkedonker. Hij weet kort daarna het ouderlijk huis te bereiken. Als 11-jarige wordt Mees die zomer van 1944 de held van zijn familie.
Het is de week van de Nationale Dodenherdenking en Bevrijdingsdag. De bevrijding ligt inmiddels 71 jaar achter ons. Mees Nederlof, recent 60 jaar getrouwd, is van een generatie die de oorlog bewust heeft meegemaakt. Geïnspireerd geraakt, gaan we deze week op bezoek bij de oude brugwachterswoning waar hij destijds in de kelder heeft overnacht.
De generatie, die de oorlog en bevrijding bewust heeft meegemaakt, wordt snel kleiner. Hun verhalen dienen we te koesteren en levend te houden.
Opdat we nooit zullen vergeten.
Lennart van der Linden